source: main/trunk/model-cols/niupepa/import/01/text/01_4_3_11.txt@ 26201

ki taku wenua i mua i te tau 1839, toko
iwa tokoiwa anake ko nga ingoa enei.
Ko te tuatahi ko Hohepa Repepara, ko
tetahi o ona ingoa ko Ho Moko. I u mai ia
ki konei i Mahiha i te wenua i noho ai
ia, he iwi kai tangata te iwi o tana wenua
taia ana e ratou nga kanohi o te tangata 
nei ki te moko.
He tangata wakahihi he tangata riri
taua tangata, he ngangare tonu te mahi o
taua tangata ki oku tangata.
Ko te rua ko Nikora te ingoa. I U
mai ia i te kaipuke o Marikena i te tau
1839 he tangata tutu taua tangata he
tangata hoko rama he ware puremu tona
ware. I riria ia mo tana tutu ki nga tikanga
o matou ture.
Ko te tuatoru ko Wikia tu mai ia i
tetahi kaipuke Merikana I te tau 1840 He
tangata kino, te tangata tutu rite tahi raua
ko Nikora riria hoki Ia mo tana tutu ki
aku tikanga.
Ko te tuawa ko Peremana i haere mai
ta ki konei i te tau 1834. He kamura I
rere mai rungate kaipuke Marekana. E
ngari ia kahoraipera rawa te kino we
era kua korero ra! hoko rama i tutu
hoki i riria at otira kahore e Peremona
a Wikita a Nikora, a Ho, I wakakinonga
kautia tika ano taku riringa ki a ratou
e mohio ana nga tangata katoa.
Ko te tuarima ko Rui I I mai ia ki konei
i te tau 1830, engari ia te tangata
pai kahore ona kino kahore ia riria e au.
Ko te tuaone ko Ruka. I rere mai Ia I
tana kaipuke hokohoko i te tau 1838 no
muru ka utaina ana tona wahene me ana
tamariki ka noho tona ki roto ki a matou
te tangata tika ia, kahore i riri mai ki a
matou kahore matou i riri atu ki a ia he
tangata pai ana tangata.
Ko te tokowitu ko Wiremi I tae mai
ta ki konei i te tau 1838 kahore ona kino,
he tangata ngawari e arohaina ana e toku
iwi e noho nei i roto i a ratou.
Ko te tokowaru, ko Panata he rangatira
kaipuke hu ano ia ki konei i tana rerenga
atu ki Poihakena kotahi ona tau i noho
ai ia ki konei ko te tau 1841, engari i
wakawakia ia mo tana patunga i tetahi e
aku katipa na te kupu o ta kai wakarite
o Marikena i tukua ai e au otira he
tangata pai ia kei Hawai e noho ana koe
ana tona ngakau mo taku tukunga atu ia ia.
Ko te toko iwako Manuwiu he kaiwakatere
kaipuke no Wiwi i u mai ia ki nga
mautere nei i te tau 1828 kei Huahine e
noho ana. Te mea i riria ai he rerenga
mai no tana kuri ki te ngau i taku ka
wehea e oku tangata pehia kautia ana a
Manuwiu e tetahi o oku katipa, ko Moia te
ingoa ka tahuri mai ia ka meke i te katipa
kahinga no reira ra ka rongo a
Marenu ka tohe kia peia e au a Moia
kahore au i wakaae, wakatia ana e au tana
mate: kahore oti i au te tikanga? He
tangata kino a Marenu na ana korero
he ki a Tu Pete Tua i meinga ai hei Kai
wakariterite mo Wiwi. He tangata hoko
rama ka oku tangata te tangata puremu ki
te wahine o tetahi tangata tutu ana ki
aku tikanga, kahore ona wakama ki ona kino.
Heoi ano ra e te Kingi. Titiro ki nga
korero tekateka e Tu Pete Tua i mea ra
ia, i tutu kau ahau ki a Wiwi i pakaru i
a ratou ware, i tango i a ratou taonga.
Tenei hoki tetahi kupu mo nga mihinare
Wiwi, tokorua i o ma ki konei i te tau
1836 i hoe puku mara ka kahore
i Wakaaetia e au kahore ou I pai kia noho
raua ki uta, kahore au i kino ki a raua
kahore au i riri ki to raua wakapono i wakaaro
kau au, kati ko nga tikanga kua
wakaakona nei ki toku iwi kei homai he
tikanga ke e raua ka waiho ai hei take riri
taupatupatu ranei, hae ranei ki a matou
Wakamaori.
Heoi kahore nga mihanare Pikapo nei
rongo ki aku korero kia kaua raua a
hare mai ki uta kia wakaae ra ano au.
Me kino aku tikanga he aha ra te ki
atu ai ki o taua rangatira ? kahore I tika
kia poka kau ratou ki te pehi i aku
tikanga no reira ra e wakahokia ai e au ki
runga ki te raua kaipuke. He kupu teka
te kupu ra i toia riritia e au. He aha taku