1 |
|
---|
2 |
|
---|
3 | TE WHETU O TE TAU.
|
---|
4 | Nimaru, Waikato
|
---|
5 | E hoa e Hare Reweti, tena koe Ka nui to matou
|
---|
6 | aroha ki a koe E hoa, kua tae mai to nupepa ki a
|
---|
7 | matou, kua kite matou. E pai ana nga korero o roto
|
---|
8 | E hoa he raruraru to matou, kua rongo pea koe, mo
|
---|
9 | Ngaruawahia otiia, kua oti He raruraru ano kei
|
---|
10 | Rangiaohia kei i a Hoani Papata raua ko Toma Ka
|
---|
11 | nui te raruraru ki Waikato ki Rangiriri, ki a te
|
---|
12 | Ngaungau, ki te Matetakahia E hoa, me tahuri
|
---|
13 | mai hoki koe me mahi ki enei hara, ta te mea hoki
|
---|
14 | kua mo ko koe hei upoko mo enei tikanga pai. E
|
---|
15 | hoa, kia kaha koe ki te patu i enei raruraru, o to iwi,
|
---|
16 | ta te mea, ko koe hei kai whakatika mo matou mahi
|
---|
17 | Heoi ano .Na o hoa aroha,
|
---|
18 | NA TAKEPEI Te Rau
|
---|
19 | NA PANAPA NOAUMU
|
---|
20 | NA TE REWETI
|
---|
21 | Ki a Hare Reweti, kei Akarana
|
---|
22 | HE PUPURU WHENUA
|
---|
23 | Whangape
|
---|
24 | E hoa e Hare Reweti tena koe i runga i te atawhai
|
---|
25 | o te Ariki, koia nei hoki te kai whakatika a o nga wha
|
---|
26 | kawa Kua tae mai nei tau kupu ki ahau me tou aroha
|
---|
27 | ka taea mai noi ahau e koe te rapu mai i te whenua
|
---|
28 | tawhiti rawa E hoa, ho korero tenei naku u ki muri
|
---|
29 | whenua, Epupuru ana ahau i taua pihi ki ahau, ua
|
---|
30 | te mea, i matau ahau. no aku tupuna ia whenua
|
---|
31 | Kore au e pai ma te tangata e tuku i tena whenua
|
---|
32 | Tenei taku tikanga maku ano te ae te kahore ra nei
|
---|
33 | Te mea i penei ai au, poto noa aka whenua te hoko
|
---|
34 | hoko kahore i hoki mai ki au tetahi, koia taku e pupuru
|
---|
35 | nei. E hoa purutia mai, ki te korero te tangata kia
|
---|
36 | tukua kahaka e whakaaetia Mau e whakamau enei kupu
|
---|
37 | ki te nupepa. Ko nga tangata enei e noho ana i tau i
|
---|
38 | whenua i Muriwhenua 50, ko Te Hira te rangatira
|
---|
39 | me ana tamariki Kei Ahipara etahi, kei Hokinga
|
---|
40 | etahi Ka huihuia enei tangata katoa he nui noa atu
|
---|
41 | Ko te iwi tenei o te whenua; no taua iwi ahau, koia
|
---|
42 | au i pakeke ai ki taua whenua Ka mutu
|
---|
43 | Na to hoa aroha,
|
---|
44 | NA TE ANGA TE Huhu
|
---|
45 | Ki a Hare Reweti kei Akarana
|
---|
46 | [Ka tika te mahi o toku hoa o Te Anga, me panui ano
|
---|
47 | kia ata kitea e te mano nga korero Na. Hare Reweti]
|
---|
48 | TE WHETU O TE TAU.
|
---|
49 | AKARANA, HUNE 1, 1858
|
---|
50 | Ko " Te Waka o te Iwi " kua oti te to kauta Ko
|
---|
51 | nga ra e manu ai ano ki ta moana, ekore e kitea
|
---|
52 | Otiia, e takoto pai ana, kua oti te hipoki Ko ngakau
|
---|
53 | o runga kua whakaratohia ki nga iwi, kua pakeha i a
|
---|
54 | ratou, a, e kua mai nei ki te taringa, ko te ha o nga
|
---|
55 | kai e mau tonu ana i te waha E pai ana na te iwi
|
---|
56 | Na he whetu tenei ka ara i te takiwa o te rangi
|
---|
57 | He hira nga whetu, ko Tawera, ko Meremere, ko Rehua,
|
---|
58 | ko Matariki me te tini atu, otiia, i pokara noatia tenei,
|
---|
59 | ko "Te Whetu o Te Tau " Ko te torengitanga ekore e
|
---|
60 | matauria. Kowai ano tena tohunga ki te titiro i nga
|
---|
61 | hau o te rangi ? I poka noa ake tana tiaho i te po,
|
---|
62 | mawai e mihi tana rerenga ki te pae ? Ki te mea ka
|
---|
63 | marama te huarahi o tetahi ruruhi, tamaiti ia nei i nga
|
---|
64 | hihi o "Te Whetu o Te Tau" he mahi tena, a, i roto
|
---|
65 | i taua mahi, ka koa te ngakau mona i "hikitia ki te
|
---|
66 | ripa "
|
---|
67 | TE HAERENGA A REWI RAUA KO Te- Wahere
|
---|
68 | Me T0 RAUA PAKEHA
|
---|
69 | No te 16 o nga ra o Maehe ka eke matou i te
|
---|
70 | kaipuke o Ngatimaniapoto a "Aotearoa ' i Akarana,
|
---|
71 | ahiahi rawa ake ka u ki Taupo hika atu e uhunga
|
---|
72 | ana, ko Enoka te tupapaku he rangatira no Ngatipaoa
|
---|
73 |
|
---|
74 |
|
---|
75 |
|
---|
76 |
|
---|
77 |
|
---|
78 |
|
---|
79 |
|
---|
80 | Ka mutu ki te tupapaku, kei runga ko Hori Pokai
|
---|
81 | Te Ruinga, kei runga ko Patara, kei runga ko
|
---|
82 | Wiremu Te Raurowha wha, kei runga ko Patene, kei
|
---|
83 | runga ko Ahipene, me ara atu rangatira o Ngatipaoa
|
---|
84 | Ka mea i ratou,Ka tika kia tangi nga, manu o uta
|
---|
85 | ki nga manu o tai, kia tangi o tai ki nga manu o uta
|
---|
86 | Me whakatahe te wai o Waikato ki Hauraki Me
|
---|
87 | moe te wahine, marena i aku ringaringa kei mahi
|
---|
88 | totoro atu Ko Waikato te awa, ko Io Rauanganga
|
---|
89 | te tangata, ko Taupiri te maunga ko Potatau te
|
---|
90 | tangata, ko Taupo te whenua ko Ko Haupa me
|
---|
91 | tangata Haere mai haere mai ki uta haere mai e
|
---|
92 | Waikato, haere mai e to matou matua e Hare Reweti
|
---|
93 | haere mai ki te kainga, haere mai ki te iwi
|
---|
94 | Kei runga ko Hare RewetiKarangatia e te iwi
|
---|
95 | e aku matua e aku tuakana, e aku teina 1 enei
|
---|
96 | te haere nei He haere aha ta te he haere " kei nga
|
---|
97 | rangatira te korero Kaore au i kite i te tika i te
|
---|
98 | tai tonga, i te tai marangai i te tai hauauru ra nei ko
|
---|
99 | taku i matau ai ko te taura e maio iho ia e te rangi
|
---|
100 | tatu noa ki te whenua Ko enei e to iwi kia mau
|
---|
101 | ki te whakapono
|
---|
102 | Muri iho o tenei ka tu te kohikohi mo te perehi
|
---|
103 | No te putanga mai a Ngatipaoa ki a Tamati
|
---|
104 | te ruru ki te kawe nga moni ka whakahua te
|
---|
105 | nge",
|
---|
106 | Ko Tu.ko Rongo koia ko ngatai
|
---|
107 | Ko Tu ko Rongo koia ko ngatai
|
---|
108 | Potehe, potehe e potehe te kai -
|
---|
109 | Ki te whenua potehe
|
---|
110 | Na Ngatipaoa ki o te Paraone ngeri
|
---|
111 | i te kawenga moni mai mo te penei!!
|
---|
112 | Ka mate au ka mate au
|
---|
113 | Ka mate au i te whakama
|
---|
114 | I te kai kore o te oneone
|
---|
115 | I te tuaruatanga ki te piwaiwai
|
---|
116 | Piwai atu piwai atu
|
---|
117 | Na Patene Puhina tenei i te -
|
---|
118 | moni
|
---|
119 | te koha a rua tu mutu a tautahi
|
---|
120 | Na Ngatipaoa ki a kini tenei ngeri i te-
|
---|
121 | tanga o a ratou moni
|
---|
122 | Mawai ta ngaowhea
|
---|
123 | Hei topetope ariki
|
---|
124 | Ki moeiho ki te po ka ao te ra
|
---|
125 | "Whiua te paipa ki a Kona rara
|
---|
126 | Tumu kau ana te kuku
|
---|
127 | Ketekete kau ana te kaka
|
---|
128 | Teoteo kau ana te kotare Teo
|
---|
129 | Haere ake nga moni £22 6
|
---|
130 | Ka rere to matou kaipuke i te 180 nga ra tu rawa
|
---|
131 | atu i Pohokuwao te motutere i mate nei nga ope a
|
---|
132 | Ngapuhi i mua ai tukua ana i konei nga kai keri
|
---|
133 | koma ki uta, haere ana etahi o matou ki te korero ki
|
---|
134 | a Paoa Te Putu mo aua kai keu he tangata Maori
|
---|
135 | Ka ai tika te a mahi a matou, ka rere ki Pukorokoro
|
---|
136 | ki a Te Paraone tumukere ma .No te wiki ka
|
---|
137 | noa iho to matou puke, ki waho ake o -
|
---|
138 | Haere ana etahi o matou kia -ki te
|
---|
139 | karakia hoki
|
---|
140 | No te a a o te mine Pukorokoro haere tonu
|
---|
141 | i taua rangi, moe tawa ata i Matapu i waenga ara,
|
---|
142 | ko Paraone to matou hoa haere i te ata, i te 5 o nga
|
---|
143 | haora ka koke ano, kihai i mataka te haerenga
|
---|
144 | marere ki te awa o Maramarua Tae rawa atu
|
---|
145 | tatahi, kaore he waka Na ka atarakina i -
|
---|
146 | e to matou hoa o Tipene, a no te - i
|
---|
147 | o tera ka tae matou ka Nakunaku -
|
---|
148 | Piripi Te Aho raua ko tou i tuahine Ka tukua te kai
|
---|
149 | nei a te tuna ki a matou ehara i te hanga Ka haere
|
---|
150 | ka maruahiahi, ka marere ki tatahi ka eke ka te waka
|
---|
151 | i te awa o Whakangutu Hoe tonu i te atarau a
|
---|
152 | Meremere moe roa iho ki te waka kua mo hoki ika
|
---|
153 | tangata o te kainga e whakarapopoto ana hoki nga
|
---|
154 | iwi ki te whakawa whenua i Ranginui
|
---|
155 | No te 21 u Maehe ka u matou ki Rangiriri a taua ra
|
---|
156 | ka tu a Harepata ka mea |
---|