TE WHETU O TE TAU. Nimaru, Waikato E hoa e Hare Reweti, tena koe Ka nui to matou aroha ki a koe E hoa, kua tae mai to nupepa ki a matou, kua kite matou. E pai ana nga korero o roto E hoa he raruraru to matou, kua rongo pea koe, mo Ngaruawahia otiia, kua oti He raruraru ano kei Rangiaohia kei i a Hoani Papata raua ko Toma Ka nui te raruraru ki Waikato ki Rangiriri, ki a te Ngaungau, ki te Matetakahia E hoa, me tahuri mai hoki koe me mahi ki enei hara, ta te mea hoki kua mo ko koe hei upoko mo enei tikanga pai. E hoa, kia kaha koe ki te patu i enei raruraru, o to iwi, ta te mea, ko koe hei kai whakatika mo matou mahi Heoi ano .Na o hoa aroha, NA TAKEPEI Te Rau NA PANAPA NOAUMU NA TE REWETI Ki a Hare Reweti, kei Akarana HE PUPURU WHENUA Whangape E hoa e Hare Reweti tena koe i runga i te atawhai o te Ariki, koia nei hoki te kai whakatika a o nga wha kawa Kua tae mai nei tau kupu ki ahau me tou aroha ka taea mai noi ahau e koe te rapu mai i te whenua tawhiti rawa E hoa, ho korero tenei naku u ki muri whenua, Epupuru ana ahau i taua pihi ki ahau, ua te mea, i matau ahau. no aku tupuna ia whenua Kore au e pai ma te tangata e tuku i tena whenua Tenei taku tikanga maku ano te ae te kahore ra nei Te mea i penei ai au, poto noa aka whenua te hoko hoko kahore i hoki mai ki au tetahi, koia taku e pupuru nei. E hoa purutia mai, ki te korero te tangata kia tukua kahaka e whakaaetia Mau e whakamau enei kupu ki te nupepa. Ko nga tangata enei e noho ana i tau i whenua i Muriwhenua 50, ko Te Hira te rangatira me ana tamariki Kei Ahipara etahi, kei Hokinga etahi Ka huihuia enei tangata katoa he nui noa atu Ko te iwi tenei o te whenua; no taua iwi ahau, koia au i pakeke ai ki taua whenua Ka mutu Na to hoa aroha, NA TE ANGA TE Huhu Ki a Hare Reweti kei Akarana [Ka tika te mahi o toku hoa o Te Anga, me panui ano kia ata kitea e te mano nga korero —Na. Hare Reweti] TE WHETU O TE TAU. AKARANA, HUNE 1, 1858 Ko " Te Waka o te Iwi " kua oti te to kauta Ko nga ra e manu ai ano ki ta moana, ekore e kitea Otiia, e takoto pai ana, kua oti te hipoki Ko ngakau o runga kua whakaratohia ki nga iwi, kua pakeha i a ratou, a, e kua mai nei ki te taringa, ko te ha o nga kai e mau tonu ana i te waha E pai ana na te iwi Na he whetu tenei ka ara i te takiwa o te rangi He hira nga whetu, ko Tawera, ko Meremere, ko Rehua, ko Matariki me te tini atu, otiia, i pokara noatia tenei, ko "Te Whetu o Te Tau " Ko te torengitanga ekore e matauria. Kowai ano tena tohunga ki te titiro i nga hau o te rangi ? I poka noa ake tana tiaho i te po, mawai e mihi tana rerenga ki te pae ? Ki te mea ka marama te huarahi o tetahi ruruhi, tamaiti ia nei i nga hihi o "Te Whetu o Te Tau" he mahi tena, a, i roto i taua mahi, ka koa te ngakau mona i "hikitia ki te ripa " TE HAERENGA A REWI RAUA KO Te- Wahere Me T0 RAUA PAKEHA No te 16 o nga ra o Maehe ka eke matou i te kaipuke o Ngatimaniapoto a "Aotearoa ' i Akarana, ahiahi rawa ake ka u ki Taupo hika atu e uhunga ana, ko Enoka te tupapaku he rangatira no Ngatipaoa Ka mutu ki te tupapaku, kei runga ko Hori Pokai Te Ruinga, kei runga ko Patara, kei runga ko Wiremu Te Raurowha wha, kei runga ko Patene, kei runga ko Ahipene, me ara atu rangatira o Ngatipaoa Ka mea i ratou,—Ka tika kia tangi nga, manu o uta ki nga manu o tai, kia tangi o tai ki nga manu o uta Me whakatahe te wai o Waikato ki Hauraki Me moe te wahine, marena i aku ringaringa kei mahi totoro atu Ko Waikato te awa, ko Io Rauanganga te tangata, ko Taupiri te maunga ko Potatau te tangata, ko Taupo te whenua ko Ko Haupa me tangata Haere mai haere mai ki uta haere mai e Waikato, haere mai e to matou matua e Hare Reweti haere mai ki te kainga, haere mai ki te iwi Kei runga ko Hare Reweti—Karangatia e te iwi e aku matua e aku tuakana, e aku teina 1 enei te haere nei He haere aha ta te he haere " kei nga rangatira te korero Kaore au i kite i te tika i te tai tonga, i te tai marangai i te tai hauauru ra nei ko taku i matau ai ko te taura e maio iho ia e te rangi tatu noa ki te whenua Ko enei e to iwi kia mau ki te whakapono Muri iho o tenei ka tu te kohikohi mo te perehi No te putanga mai a Ngatipaoa ki a Tamati te ruru ki te kawe nga moni ka whakahua te nge",— Ko Tu.ko Rongo koia ko ngatai Ko Tu ko Rongo koia ko ngatai Potehe, potehe e potehe te kai - Ki te whenua potehe Na Ngatipaoa ki o te Paraone ngeri i te kawenga moni mai mo te penei!! Ka mate au ka mate au Ka mate au i te whakama I te kai kore o te oneone I te tuaruatanga ki te piwaiwai Piwai atu piwai atu Na Patene Puhina tenei i te - moni — te koha a rua tu mutu a tautahi Na Ngatipaoa ki a kini tenei ngeri i te- tanga o a ratou moni — Mawai ta ngaowhe—a Hei topetope ariki Ki moeiho ki te po ka ao te ra "Whiua te paipa ki a Kona —rara Tumu kau ana te kuku Ketekete kau ana te kaka Teoteo kau ana te kotare —Teo Haere ake nga moni £22 6 Ka rere to matou kaipuke i te 180 nga ra tu rawa atu i Pohokuwao te motutere i mate nei nga ope a Ngapuhi i mua ai tukua ana i konei nga kai keri koma ki uta, haere ana etahi o matou ki te korero ki a Paoa Te Putu mo aua kai keu he tangata Maori Ka ai tika te a mahi a matou, ka rere ki Pukorokoro ki a Te Paraone tumukere ma .No te wiki ka noa iho to matou puke, ki waho ake o - Haere ana etahi o matou kia -ki te karakia hoki No te a a o te mine Pukorokoro haere tonu i taua rangi, moe tawa ata i Matapu i waenga ara, ko Paraone to matou hoa haere i te ata, i te 5 o nga haora ka koke ano, kihai i mataka te haerenga marere ki te awa o Maramarua Tae rawa atu tatahi, kaore he waka Na ka atarakina i - e to matou hoa o Tipene, a no te - i o tera ka tae matou ka Nakunaku - Piripi Te Aho raua ko tou i tuahine Ka tukua te kai nei a te tuna ki a matou ehara i te hanga Ka haere ka maruahiahi, ka marere ki tatahi ka eke ka te waka i te awa o Whakangutu Hoe tonu i te atarau a Meremere moe roa iho ki te waka kua mo hoki ika tangata o te kainga e whakarapopoto ana hoki nga iwi ki te whakawa whenua i Ranginui No te 21 u Maehe ka u matou ki Rangiriri a taua ra ka tu a Harepata ka mea —