MATARIKI. koutou—ara, te hunga na ratou i whaka- tu nga kaitiaki. Koia ra te take—hei arai atu i tenei, tu mate, i whakaarohia nuitia, kia hangaia e te Paremata, tetahi ritenga hou, kia ahei ai te whiu i nga kaitiaki e mahi he ana. Ko te ritenga hou tenei; Mehemea ka tuku atu tetahi tono ki te Tino Kaitiaki mo te Katoa e whakaatu atu ana kiaaia nga take, katahi ka whaimana ia ki te tono atu ki aua kaitiaki kia whakaatutia mai e ratou kiaia, a ratou mahi Tiaki katoa, me nga moni katoa i riro mai kia ratou, me nga tikanga katoa o te ratou whakahaere. Na, mehemea, e kite ana, he e te wha- kahaere a aua Kaitiaki noa iho, ka whai- mana te Tino Kaitiaki kia tuku atu ratou kia tino whakawa kia, kia homai utu ranei aua kaitiaki noa iho mo a ratou he, kia tukuna atu ranei ratou ki te whareherehere mo to a ratou hara. Akuanei ka piri te ngakau o nga kaiti- aki e mahi he ana. Whakatunga a te Hupirimi Kooti mo Pouawa I ENEI ra kua hori ake i tuhituhi etahi tangata Maori no ratou Pouawa o ratou ingoa ki tetahi Pukapuka Tiaki e whaka- tutia ana ko Te Riihi me ona hoa tokorua hei kaitiaki mo taua whenua. Na, no te taenga mai o nga Kaiwhakawa o te Kooti Whenua Maori ki Turanganui katahi ka tono atu Te Ruhi kia wehewehe a taua whenua, kia whakataua ki a ia me ona hoa tokorua te kau ma rua mano eka o taua Poraka. He roa te whakarongotanga a nga kaiwhakawa ko Te Hiira raua ko Opa- raina, me to raua hoa Retireti Tapihana te Ateha ki nga korero a Te Riihi. Ko ta Te Riihi i tohe atu ai ki te Kooti, ko taua Pukapuka Tiaki a nga Maori ki a ia me ona hoa tokonui nga kaitiaki mo Pouawa, he tino hoko tika i runga i nga ritenga o te Ture. A, kia whakapumautia tonutia kia ratou tokotoru taua wahi, me te mea no ratou tonu ake te kainga. Heoi. Kaore te Kooti Whenua Maori e whakaae ki te tono a te Riihi. Na, ka tahi ka whakaaro te Riihi ki haere ki te Hupirimi Kooti, ma reira e whakamana mai ona tikanga Ehara. Kore ana te Hupirimi Kooti e whakaae. Ko te whakataunga a te Hupi- rimi kaore e whaimana taua Pukapuka. He Tukutuku Pungawere- ware. KUA rongo matou ko te tikanga hou e wha- kaarohia ana inaianei mo te taha ki nga whenua Maori, he mahi Kamupene. He Pakeha he. Maori nga tangata o taua hunga. Ma nga Maori e tuku atu o ratou whenua ki tana hunga. Na, he hoa ma, ko te mahi tenei a tenei hanga, te pure- hua, Ae rere tonu ki runga ki nga kanara i te tukuia e ka ana. Ki nga tangata Maori katoa o te Motu nei. HE whakaatu tenei kia kite mai koutou i te whakataunga a te Hupirimi Kooti i te whakawa a TAREHA TE MOANANUI mua ko TE RUHI, Roia. Kotahi tau o tenei whakawa e haere anu i Poneke, a, tae mai ki Nepia. Na, whiri- whiritia ana e te Hupirimi Kooti, kitea ana KO TE RUHI TE MEA I HE. I TINO WHAKAHENGIA TE RUHI E TE HUPIRIMI KOOTI mo nga moni a Tare- ha i riro kia aia, ara, i puritia e ia—tana kii mo ana mahi roia, mo nga whenua a Tareha. Na, ki ana Te Hupirimi Kooti, me Tareha hoki, he he taua puritanga i taua moni, ara, i te waru rau pauna, i te te kau ma iwa hereni, me etoru kapa— £819 19s 3d. Ko te kupu tenei a Te Hupirimi Kooti, kia utua e ia, e Te Riihi tenei moni £819 198 3d kia Tareha INAIANEI. Kua tae atu hoki kia Te "Riihi, i Tura- nganui te tino tono a te Hupirimi Kooti kia utua taua moni—me te kupu ki hoki a Te Hupirimi Kooti kia Te Riihi, kaore e tika tana mau i te £819 19s 3d moni a Tareha. I ki ano hoki Te Hupirimi Kooti, Kaore i marama nga mahi i kiia e Te Riihi i mahia e ia ma Tareha. Kaore i marama te ra, te marama, te tau ranei, i mahia ai e Te Riihi ana mahi mo Tareha. Kaore hoki i marama i mahia ranei taua mahi mo Tareha, mo etahi Maori ke atu ranei. Kaore hoki i marama mo te whenua, mo te whenua ranei, aua mahi a te Riihi. I whakakorea rawatea e Tareha aua mahi a Te Riihi ki runga ki a ia. 1 ki hoki taua kaumatua, kaore rawa a ia i whakatu te Riihi hei mahi i nga mahi mo te taha ki te waru rau pauna. Na, tae noa ki ta kai- whakamaori a te Riihi o mua, ara, kia Te Waiti kaumatua, he kaiwhakawa hoki aia. Ko tona kupu tenei ki te Hupirimi Kooti, i tino whakakorea rawatia a Te Riihi e Tareha i runga i aua mahi. No muri mai i taua whakakoretanga tohetohe tonu te Riihi ki te tono utu kia Tareha, A, kitea ana e Te Hupirimi Kooti, e he ana te mahi a te Ruhi. KATI, KO TE TINO WHAKATAU- NGA TENEI A TE HUPIRIMI KOOTI —ME UTU E TE RIIHI. KIA TARE- HA INAIANEI EWARU RAU PAUNA TE EAU MA IWI HERENI ME TE TORU KAPA—£819 198 3d Na Tareha taua moni na Te Riihi i pu- puri pokanoa. Na, e haere atu ana tenei panui, i te Tonga nei. E ahu atu ana ki o ratou whanaunga ki o matou hoa i te Tai Ra- whiti, a rauna noa te Motu nei. E hoa ma i Kia noho tatou i runga i te matauranga, i te mohiotanga, Mehemea ana ka tono tatou ki te tahi roia kia mahia e ia a tatou mahi, tonoa ki a ia, kia mara ma tana utu mo tana mahi i te tuatahi, a, ka tiro atu tatou e pai ana, a, tuhia rawa- tia ki te pukapuka tana whakaaetanga-a- katahi tatou ka whakaae. Tenei, ko te kuhu noa i roto i te pouritanga. AUE! E hika ma E! Ka mate tatou! Ka mate tatou! Ko totatou tino takanga tena ki te ahi whanariki, mamae mutunga kore, ake tonu atu. KIA O MAUA HOA MAORI O TE TA RAWHITI. Ehoa ma,—Tena koutou kua tae ki te takiwa he pupuhi manu. Na, Kanui te manu o tenei tau. Ka nui te momona. Kati Kia kaha koutou ki te pupuhi manu i tenei tau. Ki te hiahia koutou ki te Paura, ki te Hota, ki te Tingara, me haere mai koutou ki te whare maitai o Panera raua ko Paerana hoko ai. Kei a maua hoki nga pu tino pai, hei pupuhi manu, he pu tupara, he pu haki mana, me etahi tu pu atu. Mehemea e hia- hia ana koutou kia whakapaitia a koutou pu me haere mai ano koutou ki a Panera raua ko Panera. He maha hoki nga pu kei a maua. He ngawari te utu. Kia mohio koutou me haere mai koutou kia maua, kia Panera raua ko Paerena i te whare maita i Kihipane. Ko te tino whare tenei o te Tai Rawhiti hei hoko i nga Paura, Hota, Tingara, Pu, me aua tu mea katoa. Kei a maua hoki nga Kakahu Wahine, Kakahu tane, Kakahu tamariki nga hu tane nga hu wahine me nga nohoanga tane nohoanga wa- hine, me te Te Huka, Paraoa. Kei a maua hoko nga pamu, nga rakuraku me aua tu mea katoa hei mahi paamu. ENGAWARI ANA TE UTU. Kei wareware koutou, na o koutou hoa, na PANERA RAUA KO PAERANA, I TE WHARE MAITAI, KIHIPANE.