raro ka piri matou ki a koe ki te pakeha, ake ake ake. Na tou hoa whakawhirinaki NA NOHO MARIE. Rangatira o te pai. Ki te kai tuhi Niupepa. KO MATINI RUTA I whanau tenei tangata rongo mai te tau 1483 tona kainga i Hakoni. i whakaputaia tona kaha ki te rapu i nga ritenga o nga iwi me nga mea o te ao a miharo ana te tokomaha ki te hohoro e taea matauranga ki nga mea tini. I tona haerenga ki te koraha, me tetahi o ona hoa tona taha ka paku te whatitiri hinga tini raua ko ki hoa ki raro ki te whenua i tona tirohanga atu, kua mau e ke tona hoa, na te uira i patu. Ka wehi, tona ngakau i konei a, ka mahara ia kia whakaoranga tona wairua. Pupuru noa ana ona matua kihai ia i rongo ktou raua kupu_otira, haere ana ia ki uta noho ai ki roto ki nga whare akoranga o te hunga karakia. Muri iho i te tau 1508, ka karangatia e Ruta e Hetarika te Rangatira o Hakoni, ki te whakaako i nga Minita o te Kura nui o Witemupara. He roa tona nohoanga ki reira i te riri to aki i a ia, mo te tika o tona mahi, tira ihi, etahi i pai ki ana tikanga, a, ka meinga ki patua. No konei, kia kawea ia e otia hoa ki te mano whenua. He roa tona nohoanga ki uta ko te Paipera taua hoa reira, a ka kapi haere tona ngakau i nga tikanga potie . Muri iho ka whakanuia tana mahi ki te ake ki te tuhituhia whakarongo ana te tokomaha ki otia tikanga. Na! I te tau 1546 ka haere ia kia kite i tona kainga Ko Maranatoni (he tangata tino whakapono tona hoa haere hoki ora ana ia ki a Witemupara. I tona kauwhautanga ka huri ano ka ta te mamae ki tona tinana, otira ekore oi a aehi, Korero ana ia ki ona hoa noho i a ia, ki nga painga o te rangi mo te hunga tika a, ka mea ia, a Make au tae atu ki a pai." I te ata Pepuere 18 i te tau 1546 ka nui tona mamae a, ka matau ia kua tata tona mareretanga i taua ra pa, ka kite ia i to ate rangi oa te moto ki nei ia ki tona matua te rangi ka whakamanawanui ia ki aua mamae a ka tukua atu tona wairua, ki tena kai atawhai ki a Ihowa ka whakarerea tenei ao hara te nui o tekau ma tera o ona tau. HE RAPURAPUNGA. I te takanga o te hau ki te kura Matou i Were tonu ki te kiri, ka whaka u te matou poti ki te kokoru Tairuru. Ka taritaria a matou mea ka taia ka whakare wai a te Puti, kua mea hoki aku hoa miti mo te hau kia hoa matou ki roto. Ka tiri taku tenga ouou noa te whariki, ka poto nu, mea ki roto, ka noho au ki te titiro pukapuka, ko aku hoa maori i haere ki ae kai paina he roa taku tirohanga i t aku pukapuka, oku rekama hoki nga kupu o roto kuipaina rawatia ake aku kanoia kiia noho ke ki te tatau e aku teneti etahi tangata maori tokotora tahi rangatira kau. He moku tuku pu tetahi he Upoko tete. Ko te ngu me te kauwae o tetahi taia. Ko tetahi he mate ma he punehunehu. Ka mihi atu ahau ki a ratou, ka kia ringaringa ahau ki a ratou katoa. Ka miharo ratou ki te Maia aku potiakia me aku kakahu ka mea tetahi ki te tetahi Tenei ra to hanga e a pakeha! E koa anake ana i mea! H. a tangata maori e a kai nei iho ki roto ki te pmi i a koe whiwhi ki te ngeangeta korekore te mea whakahara ki i a ia. Whakarongo ana ahau ki enei kupu, otira, titiro tonu akikanoa ki taku pukapuka. Nohe puku ana mate i a ia roa noa ki mua ake te panehunehu oko Whakaaro te ingoa) I raua koutou nga pakeha ka rangatira ai? He maha nga poaka nga riwai, me era atu mea maori, kei i a matou, he nui ano hoki ta matou whenua otira e penei ana te matou ahua me te pononga horerawa he kotetetanga ake i roto i te oneone. Ka mea atu au E koro! he rerenga ke tanga ta koutou, he rerenga ke tangata matou. Otira, e tau ana hoa, he nui rawa te matou HEKururanga ake i a koutou no konei i poka ke ai te matou tama Katia ana koe, ekore e whakaaro e matapouri kua takiri mai te atarau o te maramatanga ki ringa ki a koutou, tangata maori a meake ra ka tiaho tonu te ra awatea ko reira koutou tu tahi ai ki a matou ika penei take i a koutou rangatiratanga me to te Pakeha me te mea ka mahi tonu koutou i te pai ka ara ki i nga tikanga pono nga tikanga whakakake. Ka mea mai a Whakaaro, Ka papai au kupu i te tangata ngawari koe kore te rau o te pakeha e penei mai otira, he whakataurekareka tonu ta ratou mahi ki a matou. E kore taua e korero ? E ke ana ahau ki a koe, ko wai tou ingoa, ka mea atu au, Ko Aroha toku ingoa ko atawhairangi te ingoa o toku kainga. Na e pai ana ahau kia korero taua otira, kua pipi ake te tai kua tukutuku iho te hau ka hoe matou engari hei tera hokinga mai oku, ka korero taua. Ringaringa ana au ki a ratou haere ana au ki te matou poti (Tera atu te roanga) CHRISTOPHER FULTON, kai ta o te Kawana.