source: main/trunk/model-cols/niupepa/import/01/text/01_4_10_40.txt@ 26201

raro ka piri matou ki a koe ki te pakeha,
ake ake ake.
Na tou hoa whakawhirinaki
NA NOHO MARIE.
Rangatira o te pai.
Ki te kai tuhi Niupepa.

KO MATINI RUTA

I whanau tenei tangata rongo mai te tau
1483 tona kainga i Hakoni. i whakaputaia
tona kaha ki te rapu i nga ritenga o nga iwi
me nga mea o te ao a miharo ana te 
tokomaha ki te hohoro e taea matauranga
ki nga mea tini.
I tona haerenga ki te koraha, me tetahi 
o ona hoa tona taha ka paku te 
whatitiri hinga tini raua ko ki hoa ki raro ki
te whenua i tona tirohanga atu, kua mau e
ke tona hoa, na te uira i patu. Ka wehi,
tona ngakau i konei a, ka mahara ia kia
whakaoranga tona wairua.
Pupuru noa ana ona matua kihai ia i
rongo ktou raua kupu_otira, haere ana ia
ki uta noho ai ki roto ki nga whare
akoranga o te hunga karakia. Muri iho i
te tau 1508, ka karangatia e Ruta e
Hetarika te Rangatira o Hakoni, ki te whakaako
i nga Minita o te Kura nui o Witemupara.
He roa tona nohoanga ki reira i te riri to
aki i a ia, mo te tika o tona mahi, tira
ihi, etahi i pai ki ana tikanga, a, ka meinga
ki patua. No konei, kia kawea ia e otia hoa
ki te mano whenua.
He roa tona nohoanga ki uta ko te
Paipera taua hoa reira, a ka kapi haere
tona ngakau i nga tikanga potie .
Muri iho ka whakanuia tana mahi ki te
ake ki te tuhituhia whakarongo ana te
tokomaha ki otia tikanga.
Na! I te tau 1546 ka haere ia kia kite
i tona kainga Ko Maranatoni (he tangata
tino whakapono tona hoa haere hoki ora
ana ia ki a Witemupara.
I tona kauwhautanga ka huri ano ka ta
te mamae ki tona tinana, otira ekore oi a
aehi, Korero ana ia ki ona hoa noho i a ia,
ki nga painga o te rangi mo te hunga tika
a, ka mea ia, a Make au tae atu ki a pai."
I te ata Pepuere 18 i te tau 1546 ka
nui tona mamae a, ka matau ia kua tata tona
mareretanga i taua ra pa, ka kite ia i to
ate rangi oa te moto ki nei ia ki tona matua
te rangi ka whakamanawanui ia ki aua
mamae a ka tukua atu tona wairua, ki
tena kai atawhai ki a Ihowa ka whakarerea
tenei ao hara te nui o tekau ma tera o
ona tau.
HE RAPURAPUNGA.
I te takanga o te hau ki te kura
Matou i Were tonu ki te kiri, ka whaka u
te matou poti ki te kokoru Tairuru. Ka
taritaria a matou mea ka taia ka
whakare wai a te Puti, kua mea hoki aku hoa
miti mo te hau kia hoa matou ki roto. Ka
tiri taku tenga ouou noa te whariki, ka
poto nu, mea ki roto, ka noho au ki te
titiro pukapuka, ko aku hoa maori i haere
ki ae kai paina he roa taku tirohanga i
t aku pukapuka, oku rekama hoki nga kupu
o roto kuipaina rawatia ake aku kanoia
kiia noho ke ki te tatau e aku teneti etahi
tangata maori tokotora tahi rangatira kau.
He moku tuku pu tetahi he Upoko tete. Ko
te ngu me te kauwae o tetahi taia. Ko
tetahi he mate ma he punehunehu. Ka
mihi atu ahau ki a ratou, ka kia ringaringa
ahau ki a ratou katoa. Ka miharo ratou ki
te Maia aku potiakia me aku kakahu ka
mea tetahi ki te tetahi  Tenei ra to hanga
e a pakeha! E koa anake ana i mea! H.
a tangata maori e a kai nei iho ki roto ki
te pmi i a koe whiwhi ki te ngeangeta
korekore te mea whakahara ki i a ia.
Whakarongo ana ahau ki enei kupu, otira,
titiro tonu akikanoa ki taku pukapuka.
Nohe puku ana mate i a ia roa noa ki mua
ake te panehunehu oko Whakaaro te ingoa)
I raua koutou nga pakeha ka rangatira ai?
He maha nga poaka nga riwai, me era atu
mea maori, kei i a matou, he nui ano hoki
ta matou whenua otira e penei ana te
matou ahua me te pononga horerawa he
kotetetanga ake i roto i te oneone. Ka mea
atu au  E koro! he rerenga ke tanga ta
koutou, he rerenga ke tangata matou.
Otira, e tau ana hoa, he nui rawa te matou
HEKururanga ake i a koutou no konei i poka
ke ai te matou tama Katia ana koe, ekore
e whakaaro e matapouri kua takiri mai
te atarau o te maramatanga ki ringa ki a
koutou, tangata maori a meake ra ka
tiaho tonu te ra awatea ko reira koutou tu
tahi ai ki a matou ika penei take i a koutou
rangatiratanga me to te Pakeha me te mea
ka mahi tonu koutou i te pai ka ara ki i
nga tikanga pono nga tikanga
whakakake. Ka mea mai a Whakaaro, Ka
papai au kupu i te tangata ngawari koe
kore te rau o te pakeha e penei mai otira,
he whakataurekareka tonu ta ratou mahi ki
a matou. E kore taua e korero ? E ke ana
ahau ki a koe, ko wai tou ingoa, ka mea
atu au,  Ko  Aroha toku ingoa ko
atawhairangi te ingoa o toku kainga. Na e
pai ana ahau kia korero taua otira, kua
pipi ake te tai kua tukutuku iho te hau
ka hoe matou engari hei tera hokinga
mai oku, ka korero taua. Ringaringa ana
au ki a ratou haere ana au ki te matou poti
(Tera atu te roanga)
CHRISTOPHER FULTON, kai ta o te Kawana.