| 1 |
|
|---|
| 2 |
|
|---|
| 3 |
|
|---|
| 4 |
|
|---|
| 5 | tika ana tena ko ta te tangata maori
|
|---|
| 6 | hoko poanau noa iho koia i mamingatia
|
|---|
| 7 | ai ratou e te pakeha ngakau hianga koia
|
|---|
| 8 | ano hoki matou i raruraru ai i te wakaritenga
|
|---|
| 9 | i a ratou hakonga he me he mea
|
|---|
| 10 | he pakeha rangatira kau o ratou nei hoa
|
|---|
| 11 | hoko e tika tena ko tenei, e poka noa ana
|
|---|
| 12 | a ratou hoko ki te tini noa iho o nga
|
|---|
| 13 | pakeha whakatere kaipuke koia i kore ai a
|
|---|
| 14 | ratou mahi te hua. Rere mei karanga
|
|---|
| 15 | ratou ki tetahi pakeha reo maori hei kai
|
|---|
| 16 | korero mo ratou, ka tika pea tu ta ratou ka
|
|---|
| 17 | ata mohiotia te whakaaro o tetahi o tetahi.
|
|---|
| 18 | Otira, heoi te mea i whakaaro ai te maori,
|
|---|
| 19 | ko te kaipuke kia wawo to riro mai,
|
|---|
| 20 | kahore i whakaaro ki nga utu whakahara,
|
|---|
| 21 | e upokiia tuia e te pukona kahore ano hoki
|
|---|
| 22 | i whakaaro ki te peheatanga o te kaipuke
|
|---|
| 23 | tona painga ranei kinonga ranei a kahore,
|
|---|
| 24 | hohoro tonu te whakaae ki nga utu nui i
|
|---|
| 25 | tohea nei e te hakeha te mahara ki te
|
|---|
| 26 | kohikohinga i aua utu, me pehea, e hia
|
|---|
| 27 | ranei marama ? Na, poto rawa ake
|
|---|
| 28 | ana poaka riwai, aua paihere muka
|
|---|
| 29 | ranei i whakaritea nei, re a kua kino noa
|
|---|
| 30 | iho te kaipuke kua kore nga tera i te mahi
|
|---|
| 31 | whakatetetere i te pakeha i enei marama
|
|---|
| 32 | i kohikohi noa ki nga utu e te tangata
|
|---|
| 33 | maori Hei atu te kino o teitei ritenga!
|
|---|
| 34 | ha noa te ngakau o te maori ki tona
|
|---|
| 35 | kaipuke kua kino e hoia, noa ano hoki te
|
|---|
| 36 | ngakau o te pakeha ki te roa o te utunga.
|
|---|
| 37 | No konei i mea ai matou kia tuhituhia
|
|---|
| 38 | enei kupu ki roto i te Nuipepa kia
|
|---|
| 39 | whakaakona te tangata maori ki te tikanga e te
|
|---|
| 40 | Pakeha. Na kuminamina te taia pakeha
|
|---|
| 41 | ki te kaipuke e kore ia e whakarite kau
|
|---|
| 42 | atu mo a mua atu ra utua ai, kahore ka
|
|---|
| 43 | kohikohia e ia ana taonga, ki a ia ano takoto
|
|---|
| 44 | ai kia kitea ra ano i tetahi kaipuke pai
|
|---|
| 45 | mona kia kotahi tonu te rangi e utua ai
|
|---|
| 46 | taua kaipuke me tona rironga mai. Heoi,
|
|---|
| 47 | kia rongo iti ki te tahi pakeha e na ano
|
|---|
| 48 | kia hokona tona kaipuke, ka haere ka
|
|---|
| 49 | karanga ki tetahi hoa e mohio ana ki te
|
|---|
| 50 | titiro kaipuke kia tirohia te peheatanga o
|
|---|
| 51 | te kaipuke na katahi ka ata tirohia mariretia
|
|---|
| 52 | o runga o raro, o roto, o waho me
|
|---|
| 53 | te ihu me te kei me te tangere me nga
|
|---|
| 54 | niao, me nga taonga kainga o te kaipuke
|
|---|
| 55 | ka mutu ka pataia ki te ritenga o nga utu
|
|---|
| 56 | ma te kai titiro e whakaaroaro e tika ana
|
|---|
| 57 | ranei e he ana ranei na ka he heoi ka
|
|---|
| 58 | mahue i a ia taua kaipuke ta te mea kua
|
|---|
| 59 | pakekeka haere ki te rapu i tetahi atu
|
|---|
| 60 | ka kitea, ka kaninga ano ki te kai titiro,
|
|---|
| 61 | kia tirohia a ]ka kai tana tirohanga aw,
|
|---|
| 62 | I wo nga wa ka tae kia uri i ata tuhituhia
|
|---|
| 63 | ki te pukapuka Ti i mea katoa ki te kaipuke
|
|---|
| 64 | kei ngaro hei reira ka iti atu i nga atu
|
|---|
| 65 | kua oti Iwi te kohikohi i mua a ka riro
|
|---|
| 66 | pai mate kaipuke.
|
|---|
| 67 | Na kia penei hoki ta koutou tikanga e
|
|---|
| 68 | nga tangata maori me te tikanga kua
|
|---|
| 69 | korerotia ra kaua e peka nou te koutou
|
|---|
| 70 | hoko i muri nei, otira ake kia ata rongoatia
|
|---|
| 71 | a koutou taonga kia tae kia rite ki te
|
|---|
| 72 | kaipuke utu, ka korero mai ai koutou ki a
|
|---|
| 73 | matou kia whakaritea tetahi tangata
|
|---|
| 74 | whakarere ma mohio rawa hei kai titiro i
|
|---|
| 75 | oratanga iriki, te pakarmanga ranei o te
|
|---|
| 76 | kaipuke e ki nei koutou kua hokona.
|
|---|
| 77 |
|
|---|
| 78 | KAWHIA
|
|---|
| 79 |
|
|---|
| 80 | I te matou Nuipepa mo Hepetema, 1844
|
|---|
| 81 | i taia nga kupu whakapae a Te Rihata, ki
|
|---|
| 82 | nga tangata o Kawana mo ta ratou
|
|---|
| 83 | puha nga i ona kati otira kua tae mai tetahi
|
|---|
| 84 | pukapuka na te Waitere ratou ko nga
|
|---|
| 85 | Pakeha o reira ki te whakahe taua
|
|---|
| 86 | whakapaenga he horihori noa iho te ki a
|
|---|
| 87 | Rihata e ati tana pukapuka engari te
|
|---|
| 88 | mahi o ona kau ki nga mara e ia te tangata
|
|---|
| 89 | maori, e tika ana te maha ke hoki nga
|
|---|
| 90 | wahanga o ta ratou taiepa, me nga
|
|---|
| 91 | takahanga o ta ratou kai, kihai aua rangatira o
|
|---|
| 92 | Kawhia e anga atu ki nga kau Te Rihata.
|
|---|
| 93 | otiia i whakamanawanui pu ratou ki a
|
|---|
| 94 | ratou kai, Koia matou i whakaaro ai, kia
|
|---|
| 95 | whaki i m ioritia nga kupu, taia ki roto i tera
|
|---|
| 96 | Nuipepa ara ite Nuipepa mo Hepitema, kei
|
|---|
| 97 | waiho te whakapaenga o Rihata, kia piri
|
|---|
| 98 | tonu ki nga tangata hara kore.
|
|---|
| 99 | Na te mea i maha ke a matou mahi a
|
|---|
| 100 | he nui nga raruraru koia te taia ai inanahi
|
|---|
| 101 | atu ra.
|
|---|
| 102 |
|
|---|
