MATARIKI. " KO IA HE TARINGA ONA HEI WHAKARONGO ME WHAKARONGO." NO. 1. SUPPLEMENT TO THE " AUCKLAND FREE LANCE," APRIL 23, 1881. MATARIKI APERIRA 23, 1881. Ko ahau, ko MATARIKI, te whetu o te ahiahi, e tarewa atu nei i runga i te pae, e titiro atu ana, e whakina atu ana tau whetu ki nga mahi a nga Kaiwhakamate i a koutou whenua. E ara tonu ana ahau i te ra, i te po, e heteri aua ahau, i nga mahi kino, e mahi ana ki runga ki a koutou whenua. E karanga atu ana hoki ahau. Aue! E hika ma E! Ka mate koutou! Ka mate koutou! Ara o koutou whenua. E rite ana ki tetahi pukapuka u kore- rotia ana e koutou, i pena taku mohio- tanga ki to korero kia koutou i nga wha- kaaro a nga kaiwhakamate i o koutou whenua. I roto i nga tau kua pahure ake noi he nui nga mate mo nga whenua i kitea atu. I kitea atu e au nga tane, nga wahine, nga tamariki, nga pani, nga pouaru e tuku atu ana o ratou whenua ki te ringaringa o tetahi tangata ke pu- puri ai. Kia ki atu ahau, kaore e mau —A—ka hoki atu ano kia koutou. Whakina atu ana hoki taku whetu ki ana pononga-utu, e haere ana ki roto i a koutou, e whakawai ana ia koutou, e mea ana kia koutou " Tuhi tuhi! tuhi " tuhi! Kia matou pukapuka. Kei " konei he oranga mo a koutou whenua. " Ma reira hoki ka puta nui te moni kia " koutou. Ka pena tonu te nui o te " moni, me te hirere wai e maringi mai '' ana i runga i nga maunga." Katahi ano, ka tiro atu, E! Ka koa nga ngakau u tu hunga whakawai, a, mai ra. No taku kitenga atu i enei mahi he ki runga ki au, no tu mea, ko to koutou matua tenei i te ao nui, ku u koutou whenua, hei oranga mo koutou, ara, mo o koutou tamariki e tupu aku ana i rutu i te takiwa o tu Pakeha. Koia anu hoki te mea hei whakarangatira ia ratou hei whangai i a ratou, E mohio ana huki koutou ki nga tu tangata kaore nei o ratou whenua e haere noa aua i nga rori, a, kaore he taunga iho mona ki raro, a, matu noa ia. Na, E hika ma, ko taku mua, kia pena koutou inai- anei. Kaore he aroha e te tangata ke kia koutou. Kua hoatu e te Kawana- tanga he Karauna Karaati ki koutou, mo o koutou whenua. Puritia nga wahi hei oranga mo koutou. Ko nga wahi e toe ana, me he mea ka hiahia koutou ki te tuku, he huarahi marama ano mo tena. Kaua e tuku atu i o koutou whenua, ki etahi Komiti, ki etahi kaiti- aki noa iho ranei Kaua ano hoki e tuku i o koutou whenua i runga i nga ritenga Kamupene. Kia ki atu ahau kia kou- tou, he mate ano kei roto i ena mahi. Te mea tika anake ina ka hoko atu te whenua, me noti, me koura, me hirivva, Haere atu ana te whenua, haere mai ana te moni. Inakoa i runga i tetahi wha- kataua kia o koutou tupuna,' " Haere maaha, Waiho maaha." Tena, ko te tuku atu ki nga tangata ke noa iho wha- kahaere ai, kaore he tika mo koutou i roto. Ko te whenua te rawe i pahure? He Ture hou mo nga Kai- tiaki. He arai atu i te he. KUA kitea nuitia te he o te mea o to kai- tiaki. He nui nga tangata e mate ana i runga i tu ratou tukunga atu i o ratou whenua, taonga, ki etahi tangata hei tiaki ui. Kitea iho ana, tino pau atu aua whenua me nga huanga o roto i; ma kaitiaki. Ko nga tangata nona eke nga whenua, nga taonga, tino mate atu. Ko te mate hoki ra tenei, i tino poharu rawa atu nga ta- ngata nona tu whenua i runga i te whaka- haere he a nga kaitiaki. E ki ami te nupepa Pakeha, tu Herald o Turanga, kei te mohio noa atu nga ta- ngata o taua kainga ki nga mahi he i mahia e etahi o nga kaitiaki o Nui Tireni. E ki ana hoki taua niupepa, he nui rawa atu to mate o nga tangata nona nga whenua, ngu taonga, i runga i te pokanoa o nga kaitiaki ki te kai ngaro i nga moni u puta ana i roto i nga whenua nga taonga ranei e tiakina o ratou. Na, i tenei, ka titiro to Paremata a tenei tau, i enei he. Ka tu te Paremata, ia Mei ia Hune ranei e haere aku nei ka tahuri ratou ki te hanga i tetahi ritenga hou, mo tenei mahi, hei whakaora i nga tangata e tukuna atu ana o ratou whenua ki nga kaitiaki noa iho, kia taea ai hoki to titiro ki te tika ki te he ranei o nga mahi a nga kaitiaki noa iho. He whakaatu atu tenei ki nga Maori, tenei ano Te Tino Kaitiaki a te Kawana- tanga, he Kaitiaki mo Te Katoa, ara, mo nga tangata e mate wira-kore ana, mo nga tamariki e ona whanaunga kore ana, mo ngu whenua, me nga whenua taonga ranei kaore e mohiotia, nowai ranei, no wai ranei. Me hemea ka ho te mahi a taua Tino Kaitiaki ma te koroni tonu o Nui Tireni e utu to hunga no ratou te whenua tiaki i mahia hetia. Na, ko etahi kaitiaki noa iho, me he mea ka he o ratou, whaka- haere, mehemea ka tangohia ketia nga moni. mehemea kaore a ratou moni hei niu ia ratou hara, katahi ka tino mate rawa