MATARIKI.

Kua tae atu hoki kia Te Riihi, i Tura-
nganui te tino tono a te Hupirimi Kooti
kia utua taua moni—me te kupu hoki
a Te Hupirimi Kooti kia Te Ruhi, kaore e
tika taua mau i te £819 19s 3d moni a
Tareha.

I ki ano hoki Te Hupirimi Kooti,

Kaore i marama nga mahi i kiia e To
Ruhi i mahia e ia ma Tareha.

Kaore i marama te ra, te marama, te tau
ranei, i mahia ai e i Te Riihi ana mahi mo 
Tareha.

Kaore hoki i marama i mahia ranei taua
mahi mo Tareka, mo etahi Maori ke atu
ranei.

Kaore hoki i marama mo te
whenua, mo te ahu ranei, aua
mahi a te Riihi.

I whakakorea rawatia e Tareha aua mahi
a Te Riihi ki runga ki a ia. 1 ki hoki taua
kaumatua, kaore rawa a ia i whakatu i a te
Ruhi hei mahi i nga mahi mo te taha ki te
waru rau pauna. Na, tae noa ki te kai

whakamaori a te Riihi o mua, ara, kia Te
Waiti kaumatua, he kaiwhakawa hoki ia.
Ko taua kupu tenei ki te Hupirimi Kooti,
i tino whakakorea rawatia a Te Riihi e
Tareha i runga i aua mahi.

No muri mai i taua whakakoretanga 
tohe tonu te Ruhi ki te tono utu kia
Tareha, A, kitea ana e Te Hupirimi Kooti,
ehe ana te mahi a te Riihi.

KATI, KO TE TINO WHAKATAU-
NGA TENEI A TE HUPIRIMI KOOTI
—ME UTU E TE RUHI. KIA TARE-
HA INAIANEI -

Na Tareha taua moni ua Te Riihi i pu-
puri pokanoa.

Na, e haere atu ana tenei panui, i te
Tonga nei. E ahu atu ana ki o matou
whanaunga ki o matou hoa i te Tai Ra-
whiti, a rauna noa te Motu nei.

E hoa ma! Kia noho tatou i runga i
te matauranga, i te mohiotanga,—Mehemea
ka tono tatou ki te tahi roia kia mahia
e ia a tatou mahi, tonoa ki a ia, kia mara

ma tana utu mo tana mahi i to tuatahi, a,
ka tiro atu tatou e pai ana, a, tuhia rawa-
tia ki te pukapuka tana whakaaetanga-a-
katahi tatou ka whakaae. Tenei, ko te
kahu noa i roto i te pouritanga. AUE!
E hika ma E! Ka mate tatou! Ka mate
tatou! Ko totatou tino takanga tena ki
te ahi-whanariki, mamae mutunga kore,
ake tonu atu.

Kia WIREMU RU RIIHI, no
Nepia aia i mua, engari, no Kihi-
pane, Papete Pei, inaianei, i roto
i te koroni o Nui Tireni, roia, kia
WIREMU PERE, kia RIPE-
RATA KAHUTU, no taua
Papeti Pei, ano raua, he tangata
Maori.

KIA MOHIO KOUTOU, kia kotahi
marama i muri iho i te panuitanga
i tenei panui i roto i nga nupepa erua i taia
i Kihipane me nga niupepa erua i taia i
Poneke, ka hokona e au ka tukuna atu
ranei e au kia hokona kia maketetia, nga
whenua i whakaatutia i roto i tehaki puka-
puka mokete i tuhia i te 26 o nga ra o Pepuere,
1879, (i rehitatia i te tari Rehita Pukapuka
i Nepia i raro i te nama 13175). Ko taua
pukapuka i waenganui ia koutou o tetahi
taha, me au ko PEREHIWA PAAKA, i
whakahuatia i raro iho nei o tetahi taha.
Na, ka hokona, ka maketetia aua whenua,
kite kore koutou e utu mai ki au i nga tino
moni pukai i whakatuturitia mai ki au i runga
i taua pukapuka mokete, te toenga ranei, me
nga inatereti—nga moni whakapiki katoa,
e tika ana kia uta ki au i runga i taua puka-
puka mokete. 

Na, tenei ano hoki tetahi, kia mohio
koutou, ko te take i tukuna atu e au tenei
panui kia panuitia, koia tenei,—ara—kaore
ano koutou i utu mai ki au i nga tino moni
pukai me nga moni inatereti—nga moni
whakapiki i whakaaetia i runga i nga ritenga
i whakaatutia i roto i taua pukapuka mokete.

I tuhia i tenei te 12 o nga ra o Maehe
1881.

NA PEREHIWA PAAKA.
Hiu J. WIINI.
Roia, Kihipane.

KI O MAUA HOA MAORI O TE TAI
RAWHITI.

Ehoa ma,—Tena koutou kua tae ki te
takiwa pupuhi manu. Na, Kanui te manu
o tenei tau. Ka nui te momona. Kati Kia
kaha koutou ki te pupuhi manu i tenei tau.
Ki te hiahia koutou ki te Paura, ki te Hota,
ki te Tingara, me haere mai koutou ki te
whare maitai o Panera rana ko Paerana hoko
ai. Kei a maua hoki nga pu tino pai, hei
pupuhi manu, he pu tupara, he pu haki
mana, me etahi tu pu atu. Mehemea e hia-
hia ana koutou kia whakapaitia a koutou pu
me haere mai ano koutou ki a Panera raua
ko Paerana. He maha hoki nga pu kei a
maua. He ngawari te utu. Kia mohio
koutou me haere mai koutou kia maua, kia
Panera raua ko Paerana i te whare maita
i Kihipane. Ko te tino whare tenei o te
Tai Rawhiti hei hoko i nga Paura, Hota,
Tingara, Pu, me aua tu mea katoa. Kei a
maua hoki nga Kakahu Wahine, Kakahu
tane, Kakahu tamariki nga hu tane nga hu
wahine me nga nohoanga tane nohoanga wa-
hine, me te Te Huka, Paraoa. Kei a maua
hoki nga parau, nga rakuraku me aua tu
mea katoa hei mahi paamu.

ENGAWARI ANA TE UTU,

Kei wareware koutou, na o koutou hoa, na
PANERA RAUA KO PAERANA,
I TE WHARE MAITAI,
KIHIPANE.

TE HOKO O WHATAUPOKO
Ka tino hokona rawatia

12,400 nga eka o Whataupoko
 Poraka, nui atu, iti iho
ranei.

Ko taua whenua e takoto ana i te takiwa
o Papati Pei, e tutata ana ki te taone o Kihi-
pane.

Ko tenei hoko i runga i te tono o Paaka,
te kaitango mokete. Ka haere hoki tenei
hoko i ronga i te whakahaere o te Kai Rehi-
ta o te Hupirimi Kooti i Nepia i raro i nga
tikanga o te Tare whakatikatika i te ture
hoko whenua, 1860, i raro hoki i nga tikanga
o te Ture, 1870, e whakamana ana i nga kai-
tango mokete ki te hoko i nga whenua i
moketetia kia ratou.

Na, kua tae atu te tono ki a PITI raua ko
PENETI, na Paora A. F. Paata, kai Rehita
o te Hupirimi  Kooti o Nepia i tuku atu taua
tono kia raua I RUNGA I TE WHAKAAE-
TANGA o ke kaitango o te mokete, e kia ho-
kona, kia maketetia  nuitia i ta raua
whare makete i te taone o Kihipane a
TE PARAIRE, te 29 o nga ra o APEREIRA,
1881, i te rua haora me te hawhe i muri iho
i te tina.

WAHI TUATAHI e hokona ana.
Katoa o taua piihi whenua tona nuinga
12, 400 nga eka, nui atu iti iho ranei, tetahi
wahi o

WHATAUPOKO,

i te takiwa o Turanga, Papati Pei. Koia te
whenua i whakahuatia i roto i tetahi puka-
puka, a, i raro i te mana o taua pukapuka, i
runga hoki i ana tikanga e hokona ana e te
kai tango i te Mokete e PAAKA, taua whenua

KO TE WAHI TUARUA.

Te whaitaketanga, me te paanga, tera e
riro mai ki te kai tango i te mokete i runga
i tetahi kotahi mano eka kaore i uru ki roto
ki te 12, 400, i muri mai i te utunga atu i nga
moni 6500 me nga inatereti i whakatu
turutia ki tetahi tangata ke (kote wahi tenei
e mohiotia ana kei a Makitanara) e nga kai
tuku i te mokete.

KO WHATAUPOKO

Ko tenei whenua e hokona aua i runga i te
tono a PAAKA e takoto ana ki te hangai-
tanga ki te taone, a, ko te awa o Waimate
te rohe i Waenganui i taua whenua, me nga
whenua e mohiotia nuitia ana ko Pouawa me
Kaiti.

Ko nga ritenga enei mo te hoko. Kotahi
wahi o nga wahanga e wha o te moni, ara
tetahi koata ha utua tonutia i te takiwa tonu
ka hokona te whenua ko WHATAUPOKO
Ko te toenga o te moni me utu i te whakao-
tinga o te pukapuka tuku i roto, i nga ra i
whakaritetia i runga i nga tikanga o te hoko.

Ko nga tangata e hiahia ana ki te patai mo
nga tikanga mo te taha ki te hoko. me ui
atu ratou ki te Roia mo Paaka i Kihipane
ara kia.

H. J. WIINI.

Roia, Kihipane.